Owczarek środkowoazjatycki - Central Asian Ovtcharka

MOGUL

STRUKTURA RASY wytyczne do rozwoju rasy w opinii ekspertów ....
Motto:
SKRZYŻOWANIE PSÓW, NAWET DOSKONAŁEGO EKSTERIERU , LECZ RÓŻNYCH TYPÓW, DAJE ZWYKLE MAŁO ITERESUJĄCE POTOMSTWO , NA DODATEK Z ISTOTNYMI NIEDOSTATKAMI. /Myczko/
WALORY ROBOCZE PSÓW
zanikają DZIESIĄTKI RAZY SZYBCIEJ niż CECHY FENOTYPOWE /Aleksander Łabuński/

W CZYSTOŚCI KRWI ...
[i]"Naród Turkmeński szczyci się swoimi końmi, bezcennymi achałtekińcami, psami - potężnymi Ałabajami, przepięknymi kobiercami .
Będąc częścią kultury, narodowym majątkiem, ACHAŁTEKIŃCE i dzisiaj zdumiewają swoją boską wspaniałością, demonstrując najlepsze cechy starożytnych wschodnich koni. Zachowanie do naszych czasów ich harmoni elegancji i siły, udało się tylko dzięki tradycyjnej hodowli w czystości krwi na przestrzeni TRZECH TYSIĄCLECI ... Te same zasady ludowej selekcji, praktykowane od wieków przez czabańskich koczowników przyczyniły się do zachowania unikalności PSÓW pilnujących stad./Fadin/
"W wielowiekowej historii narodów azjatyckich, psy zajmowały bardzo ważne miejsce a Czabani dla zachowania określonego typu psów i niedopuszczenia do zaniknięcia ich najbardziej pożądanych cech,od lat prowadzili mozolne prace hodowlane według LINII lub RODZIN, stosowano nawet ŚCISŁY INBRED
a w skrajnych przypadkach hodowano według grup genealogicznych ". /Al. .Łabuński/
Zachowanie CZYSTOŚCI KRWI i skojarzenia "NA LINIĘ" nie są jednak możliwe bez uchwycenia całej różnorodności RASY i dokonania należytej KLASYFIKACJI TYPÓW !!!. [/i]

LINIE HODOWLANE
Odnośnie istnienia uznanych linii hodowlanych, to pomimo że istnieje wiele samców od których kynolodzy wywodzą linie hodowlane, to według E.N. Myczko i A.Bielenkina, poważnie można mówić tylko o dwóch liniach:
Linia GARUN BIEJA i Linia CZARNEGO Jekimiena
Obie mają swoje niedostatki,ale i swoje oblicze.
Nikt nie pomyli ich potomków.!!!

Trwa formowanie się jeszcze kilku linii, wśród których duże perspektywy ma : Linia RYŻEGO (wł. Rabyshko) a z potomków Czarnego JEKIEMENA wyodrębnia się: Linia KARAGIEZA. ( wł. Rabyshko).
Zaczęła się również kształtować Linia ANCZARA ( wł. Blinow), szeroko wykorzystywanego do krycia w centrum Rosji.
W samym Turkmenistanie największą sławą cieszą się następujące linie krwi :
Linia BIAŁYCH JEKIMIENÓW,
Linia: CZARNEGO JEKIMIENA,
Linia: RYŻEGO JEKIMIENA,
Linia ZIELIENOGO JEKIMIENA,
Linia STAROGO JELBARSA,
Linia GARA KIELIE,
Linia GUTURA,
Linia AKGUSZA,
Na Kaukazie natomiast, najbardziej znanymi liniami są:
Linia BORZY,
Linia BATYRA.
Linia STAROGO BUTUZA,
Linia BAR-BOSA,
Linia HODY..

STRUKTURA RASY według opinii E.N. Myczko
CO TO TAKIEGO STRUKTURA RASY?Niestety, wielu naszych selekcjonerów , nie bardzo jasno wyobraża sobie co oznacza to pojęcie , albo uważa go za coś niezbyt istotnego.
A właśnie w błędzie tym kryje się przyczyna wielu selekcyjnych niepowodzeń. Ani jedna RASA, ani jeden GATUNEK zwierząt nie okazuje się być jednorodną gromadą . Nie można przedstawiać sobie rasy jako jakiegoś kisielu , rozsmarowanego na spodku stosunkowo równą warstwą ... Wypada raczej przyrównać RASĘ do złożonej, po części samoorganizującej się masy z centrami krystalizacji ,w której działają siły odpychania i przyciągania. Taka struktura żyje , rozwija się , rozprzestrzenia.....gdy tylko wyrównujemy RASĘ pod jedną sztancę, zaczyna się ona wyradzać i wpadłszy w zastój, umiera....
W normalnie istniejącej RASIE jest kilka wewnętrznych poziomów organizacji Na jednych poziomach prowadzenie pracy selekcyjnej jest niezmiernie skomplikowane i bardzo nieefektywne, na innych dokonanie selekcji jest znacznie prostsze.
I-szy POZIOM - TO RASA JAKO TAKA, CZYLI OGÓŁ WSZYSTKICH ZWIERZĄT DANEJ RASY.
Pod względem pochodzenia RASY dzieli się na dwie wielkie grupy :
1. RASY LUDOWEJ SELEKCJI - PORODY NARODNOJ SIELEKCJI
Przyp autora: w polskiej terminologii kynologicznej, rasy naturalne, prymitywne, pierwotne (MJM).
2. RASY PLANOWEJ SELEKCJI - PORODY ZAWODSKOJ SIELEKCJI
Przyp. Autora: w polskiej terminologii kynologicznej odpowiednikiem jest określenie "rasy przejściowe" /pomiędzy formami hodowli: naturalną i tzw. kulturalną), chociaż nie oddaje ono ściśle istoty rosyjskiego sformułowania. Najblizsze znaczeniowo są tu określenia:Rasy selekcji planowej, zorganizowanej, ukierunkowanej, lub kierunkowej(M.J.M)
AT 1)
Pierwsze z nich formowały się w przeciągu długiego czasu - stuleci, a nawet tysiącleci , dobór następował pod kątem cech roboczych i był związany z całkiem konkretnym systemem gospodarczo – kulturowym, tak jak w przypadku Owczarka środkowo azjatyckiego - z koczowniczą hodowlą trzody. Dla takich ras, charakterystyczną jest : wysoka zdolność adaptacji do warunków występowania, oraz dosyć duży rozrzut cech eksterieru. Są one jednak bardzo nie odporne na zmianę podstawowego systemu gospodarczo – kulturowego z którego się wywodzą, w takim przypadku RASY te, albo wymierają, albo przeszedłszy etap kierunkowej standaryzacji i zyskując " nową profesję" stają się rasami selekcji planowej.
AT2)
"Planowe Rasy ", są młode i liczą sobie dziesiątki lat, maksimum kilka stuleci, standaryzowane są w kierunku eksterieru i okazują się z reguły potomkami kilku ras selekcji ludowej. Prowadzenie ednolitego programu selekcyjnego na poziomie całej rasy jest niezwykle skomplikowane. Swojego czasu w Rosji podejmowano podobne próby w hodowli psów służbowych. Ich głównym rezultatem była ucieczka hodowców od dyktatu władz centralnych w małe Kluby amatorskie.
II - gi POZIOM - TO MIEJSCOWE SZCZEPY W RASACH LUDOWEJ SELEKCJI I POPULACJE GEOGRAFICZNE W RASACH PLANOWYCH / przejściowych/Ten poziom , podobnie jak poprzedni podlega samoregulacji, jednak możliwy jest tu selekcyjny nacisk prowadzący do ukształtowania "modnego typu ", często wywierającego silny wpływ na wiele miejscowych populacji w różnych krajach.
III -ci POZIOM - MIKROPULACJA
W niej odbywa się codzienna praca zarodowa.
Selekcjoner pracuje z psami niewielkiego miasta, częściej Klubu, a w ostatnich latach-Hodowli. Zorganizowanie planowej pracy z ukierunkowanymi lub genealogicznymi liniami jest praktycznie niepodobieństwem , ponieważ są one rozrzucone po Kraju , często po kilku Krajach. Specjalista hodowli, ma realnie do czynienia tylko z częścią takiej linii , za to może on jednocześnie prowadzić selekcję w kilku liniach składających się na daną mikro- populację.
Mówiąc obrazowo wszystkich selekcjonerów hodujących konkretną rasę , możemy porównać do rzemieślników pracujących nad ułożeniem jednego i tego samego wzoru mozaiki , której ani jeden z nich nie ogarnia w całości, gdyż układa tylko jej maleńki fragment, mając przy tym ograniczony dostęp do wszystkich jej elementów składowych.

SYTUACJA AKTUALNA
Planowa Hodowla Rasy OWCZAREK SRODKOWO AZJATYCKI , jej standaryzacja i hodowlana selekcja rozpoczęła się zupełnie niedawno.
Pozostając jeszcze na etapie hodowlanej standaryzacji , do ostatnich czasów nie zaprzestano dolewania do niej krwi aborygennych psów.
Jeżeli dla ustabilizowanych ras , drzewo genealogiczne to PIEŃ z kilku przodków z odchodzącymi od niego odgałęzieniami , to Rasę Owczarka Środkowo azjatyckiego możemy przedstawić jedynie jako splątane chaszcze zagajnika. W tej chwili RASA Owczarka Środkowo -azjatyckiego budowana jest jedynie na drugim poziomie , na poziomie odmian pochodzenia i poziomie geograficznych populacji.
Dlatego zamiast prób opisywania wymyślonych linii i rodzin, lepiej zorientować się jak wygląda jej populacja poza miejscami tradycyjnych hodowli.
OŚRODKI HODOWLANE W ROSJI
Na podstawie ; MYCZKO. I BIELEŃKIJ/ Moskwa 1998
BIAŁORUŚ
Na Białorusi głównym ośrodkiem hodowlanym stał się MIŃSK.
Psy z tego Ośrodka , zwyciężały na większych Wystawach , tak w kraju jak i za granicą, pozostawiając widoczny ślad w rosyjskiej populacji.
LITWA.
Na Litwie pogłowie jest niewielkie, ale dosyć interesujące, część pochodzi od psów z Mińska, część od psów z Azji Środkowej. Głównymi niedostatkami , tak Mińskiej jak i Litewskiej populacji jest przemieszanie TYPÓW i brak wyrównanego pogłowia.
UKRAINA
Niestety, psów hodowanych na Ukrainie , w związku z obniżeniem wymagań w stosunku do uzębienia i budowy kończyn , chyba nie można spożytkować jako rasowego trzonu .
SANKT PETERSBURG
Służbowy Klub Sankt Petesburga jest najstarszym Ośrodkiem Rosji w hodowli Owczarka Środkowo-azjatyckiego Pogłowie w klubach w Petersburgu jest niezmiernie różno -typowe . Najbardziej interesujące psy pochodzą od aborygenów przywiezionych w latach 1980-tych , głównie z Tadżykistanu , lecz u niektórych
z nich występują problemy z uzębieniem i z budową tylnych kończyn.
Psy z tego Klubu wyróżniają się pięknymi liniami głowy , której kształt wyraźnie się dziedziczy , lecz nierzadko są drobno-kościste i suchej budowy.
MOSKWA
W Moskwie ukształtowały się własne tradycje hodowli. W końcu lat 1980-tych, nastąpił jakościowy skok, po czym populacja podzieliła się wyraźnie na rasowy trzon , przypadający na kilka dużych Klubów i Hodowli oraz dosyć pokaźną ilość psów średniej jakości.
Rasowa " ELITA" moskiewskiej populacji sięga korzeniami do starych Leningradzkich i Mińskich psów oraz do aborygenów.
Ośrodek moskiewski okazał również znaczącą pomoc w tworzeniu się nowych Ośrodków Hodowli w innych regionach.
Przykładem współpracy jest dynamiczny rozwój Ośrodka w Twerze.
SARATOW
Saratowski Ośrodek oparł swoją hodowlę praktycznie tylko na psach aborygennych
Aktualnie pogłowie jest bardzo liczne ,dosyć interesujące, lecz jeszcze nie w pełni skonsolidowane.
SAMARA
W ostatnich latach SAMARA ukształtowała się w duży samoistny Ośrodek.
Tutejsze pogłowie uformowało się zarówno z "aborigienów", przywiezionych z różnych Republik Azji Środkowej, jak i z potomków psów z zarejestrowanych hodowli przede wszystkim potomków samców z hodowli Rabyshki , RYŻEGO, BAJNAKA i KARAGIEZA.
Psy z Samary dość szeroko rozchodzą się po całej Rosji, głównie przywożone są do MOSKWY.
ROSTÓW NAD DONEM
Pogłowie jest tam bardzo liczne i dzięki dużej reklamie rozchodzi się po całym kraju, jednak psy z Rostowa przez długi czas nie wygrywały na dużych Wystawach,
a ich potomstwo w innych miastach jest zróżnicowane w typie.
URAL
Z powodu bardzo rzadkiego uczestnictwa tych psów na większych Wystawach trudno jest ocenić populację tego dawniej szeroko znanego Ośrodka.
ISKITIM, NOWOSYBIRSK, BARNAUŁ
Są to nadal szeroko znane Ośrodki hodowlane. Psy z tych Ośrodków charakteryzują się dobrym wzrostem , ciężką budową, głowami pięknych linii, największymi zaś niedostatkami tej populacji jest skrócenie konstrukcji oraz zbytnie spionowanie kątowania tylnych kończyn.

WYTYCZNE DO ROZWOJU RASY W OPINII EKSPERTÓW :
W opinii E.N.Myczko i W.A. Bielienkina
Jedna z głównych dróg rozwoju rasy to zmniejszenie ilości rozmaitych typów psów.
Określenie typów jest konieczne do wykrycia charakterystycznych niedostatków, a przez to – stref selekcyjnego ryzyka.
Klasyfikacja, pozwala chociażby w zarysie wyznaczyć drogę hodowli .
Wykrycie charakterystycznych niedostatków jest szczególnie ważne , ponieważ wraz z rozwojem sieci transportowej , sytuacja OSA, w miejscach jego tradycyjnej hodowli została narażona na mieszanie się izolowanych od wieków i czystej krwi populacji psów. Wielkie demograficzne i etnograficzne zmiany, wzmocniły to przemieszanie, i przywiodły do miejsc występowania czysto rasowych OSA, psy nierasowe, a także psy ras zachodnich. Na całej granicy byłego ZSSR, następuje przemieszanie, z używanym przez straż graniczną, Owczarkiem wschodnio europejskim,/owczarkiem niemieckim/ - charakterystyczna cecha mieszańców to klinowata kufa, wysoko osadzone uszy, czaprakowe umaszczenie.
Przyszłość Owczarka Środkowo - Azjatyckiego to stworzenie kilku linii hodowlanych .
Niestety, konsolidowanie pogłowia wewnątrz każdego typu – to zadanie niezmiernie skomplikowane.
W różnych miastach i hodowlach rosyjskich, pogłowie było od początku nie tylko różnych typów, ale i różnej jakości (!) Częstokroć okazywało się , że suki zupełnie nie pasowały do wiodących reproduktorów. (!) , należały do innych typów , albo co tu ukrywać, nie były rasowe.
W takiej sytuacji dla selekcjonera logicznym jest wysyłanie suk do dobrych samców odpowiedniego typu do innych miast , ale.....i w tym cała rzecz , bynajmniej niekażdy hodowca gotowy jest ponosić duże koszty i znosić niedogodności związane z podróżą przez pół Kraju , czy choćby 100 km. Uwzględniając że nikt tych kosztów właścicielowi nie rekompensował , było mu prościej połączyć sukę na miejscu z tym psem jaki jest w rezultacie w wielu miejscach psy utraciły cechy pozwalające precyzyjnie odnosić je do tego czy innego TYPU, i usiłowania przywrócenia stanu pierwotnego już chyba nie przyniosą sukcesu.
Droga rozwoju Rasy jest jasna :
Należy przede wszystkim zachować jej wysokie walory robocze i niewielkie wymagania tych psów. Trzeba w dalszym ciągu wzmacniać odmienność
od pokrewnych ras, w pierwszej kolejności od Owczarka kaukaskiego, Bernardyna i Mastifa tybetańskiego angielskiej selekcji.
To niezmiernie ważne wymagania. !!!

CO DORADZA E.N. MYCZKO /BIELIENKIJ HODOWCOM ?
"Określcie jakość waszego pogłowia, na ile jest ono bliskie pożądanemu TYPOWI ..
Spróbujcie określić odmiany i miejsca pochodzenia rodziców, zdecydujcie do czego dążycie : nie można hodować wszystkich odmian na raz.
Nie pędźcie za samcem do Azji Środkowej - wasz wybór może być błędny.
Trzeba koniecznie odwiedzić Wystawy regionalne, "EURAZJĘ" i oczywiście, specjalistyczną Wszech-rosyjską Wystawę Narodowego Klubu Rasy.
Możecie tam zobaczyć aktualny stan pogłowia, zrozumieć strategię selekcji stworzoną przez specjalistów z całego kraju
i ma się rozumieć wybrać NAJLEPSZE SAMCE. !
Jakie założenia powinni postawić sobie hodowcy w zorganizowanej i zaplanowanej hodowli Owczarka Środkowo Azjatyckiego ?
Należy: 1) ustalić kierunek rozwoju wybranego TYPU,
2)odpowiednio dobrać rasowy TRZON,
3)stosować kolejno: INBRED i OUTBRED ,
Aleksander Łabuński :
NA CZOŁOWYM MIEJSCU STAWIA HODOWLĘ WEDŁUG TYPÓW !!!
GŁÓWNY CEL HODOWLI: wzmocnienie WALORÓW ROBOCZYCH PSÓW poprzez pracę z konkretnym TYPEM !!!!
Zachowanie odrębności TYPÓW zniosłoby konieczność dokonywania krzyżówek pomiędzy TYPAMI np. Owczarka czabańskiego z Dachmardem aby otrzymać mieszańca spełniającego wymogi ujednoliconego , obowiązującego Standardu.
WZMOCNIENIE WALORÓW ROBOCZYCH PSÓW jest szczególnie ważne, ponieważ wiadomo jest, że : WALORY ROBOCZE PSÓW zanikają dziesiątki razy szybciej niż CECHY FENOTYPOWE .

natta

[quote="MOGUL"]
CO DORADZA E.N. MYCZKO /BIELIENKIJ HODOWCOM ?
Nie pędźcie za samcem do Azji Środkowej - wasz wybór może być błędny.
Trzeba koniecznie odwiedzić Wystawy regionalne, "EURAZJĘ" i oczywiście, specjalistyczną Wszech-rosyjską Wystawę Narodowego Klubu Rasy.
Możecie tam zobaczyć aktualny stan pogłowia, zrozumieć strategię selekcji stworzoną przez specjalistów z całego kraju
i ma się rozumieć wybrać NAJLEPSZE SAMCE. !
quote]
Czy to nie jest trochę zbyt politycznie poprawne??? Wiem, że świat się zmieniania, być może łatwiej szukać reprodukrora w Moskwie, ale czy rzeczywiście będzie on lepszy (pod względem użytkowym) od niewystawowego psa z Azji Środkowej?
Myślałam, że p. Myczko to ikona owczarka środkowoazjatyckiego. Ale może jest ona ikoną rosyjskiego owczarka środkowoazjatyckiego?