Owczarek środkowoazjatycki - Central Asian Ovtcharka

I&A - zawieszony

SYTUACJA OSA, W OKRESIE ZSSR /według Ajsenberga /

Niestety , historia hodowli tej rasy w ZSRR w pierwszych dziesięcioleciach władzy radzieckiej , przypomina bardziej historię – jej stopniowego wyniszczania niż hodowlę . W tym okresie kynologia , podobnie jak i inne gałęzie gospodarki narodowej, rozwijała się pod ścisłym kierownictwem Partii i Rządu.
Po dojściu w latach dwudziestych do władzy , władza radziecka przybyła i na część terytorium Azji Centralnej , należącej uprzednio do Imperium Rosyjskiego.Wtedy region ten został nazwany Azją Środkową. Przybycie bolszewików na tereny Azji Środkowej,spowodowało masową ucieczkę rdzennej ludności do krajów ościennych,takich jak Chiny, Pakistan , Afganistan i Iran Zrozumiałe, że będący w większości ludami pasterskimi , uchodźcy, dążyli do uprowadzenia ze sobą swojego największego bogactwa – tabunów i domowego bydła , a z nimi ochraniających stada najlepszych psów czabańskich.

Do dziś wśród Czabanów z południowego Kazachstanu i Turkmenii, krążą legendy u uprowadzeniu do Afganistanu, pogłowia, najlepszego baskijskiego bydła z którym odeszły najlepsze baskijskie wołkodawy. Zasadniczą uwagę , na szczeblu państwowym poświęcono rozwojowi ras najbardziej odpowiednich do wykorzystania w siłach zbrojnych , organach ścigania i służbie granicznej. Wyznaczone zostało zadanie, stworzenia NOWYCH ROSYJSKICH RAS.
Podstawowym wymogiem była ekonomiczność utrzymania oraz wysoka agresywność wobec ludzi , w związku z palącą potrzebą ochrony stale powstających i zapełnianych się więzień i łagrów. W ten sposób powstają takie rasy jak : Owczarek Wschodnio-europejski- ( zmodyfikowany owczarek niemiecki) Moskiewski Wodołaz - (skrzyżowanie Nowofunlanda z Kaukazami ,Owczarkami wschodnio - europejskimi i innymi bardziej agresywnymi rasami. Moskiewski Stróżujący - ( krzyżówka Bernardyna z Kaukazem) Moskiewski Dog - (skrzyżowanie doga niemieckiego z Owczarkiem wschodnio-europejskim)

Ponieważ w Wielkim Kraju Rad wszystko powinno przynosić pożytek , Owczarki Środkowo azjatyckie zostały powołane: po pierwsze - do pasienia kołchozowych stad a do ochrony przed drapieżnikami - dopiero po drugie, ponieważ praca ta miała być tylko tymczasowa, gdyż według założeń Rządu wszystkie drapieżniki miano jak najszybciej wytrzebić, ażeby nie zjadały " narodowego mięsa".
Używano do tego samolotów, a później śmigłowców, chemikaliów i innych trucizn. W miarę rabunkowego trzebienia dzikich zwierząt, w latach 70-80-tych, w okolicach ich odwiecznego występowania, obniżyło się jednocześnie zainteresowanie rdzennej ludności do utrzymywania i hodowania wołkodawów, co znacznie obniżyło ich populacje. Z początkiem lat 90-tych, ilość i jakość pogłowia w Turkmenistanie , Uzbekistanie i południowej Kirgizji , zdaniem Ajsenberga doszła do całkowitej ruiny.

Wobec niebezpieczeństwa zagrożenia wścieklizną, psom w Azji Środkowej i na Kaukazie " robiono szczepienia, jednak nie szczepionkami a kulami " Na przestrzeni wielu dziesięcioleci władzy radzieckiej , pod pretekstem walki ze wścieklizną regularnie odstrzeliwano , wszystkie najroślejsze i najsilniejsze psy , jako przedstawiające, zdaniem organizatorów miejscowych odstrzałow największe zagrożenie dla ludzi i zwierząt domowych.
Aby jednak zademonstrować Światu osiągnięcia i sukcesy radzieckiej kynologii,( a hodowla, nowo kreowane rasy, mogły być nie zrozumiane przez zagraniczny Świat kynologii) potrzebne były do tego celu egzotyczne Owczarki środkowo azjatyckie. Z rozkazu Władz Centralnych, mobilizowano niekiedy Czabanów z Republik Azji Centralnej i Kaukazu do zademonstrowania swoich psów w Moskwie, a nawet na zagranicznych Wystawach , gdzie gromadzili wokół siebie tłumy rozentuzjazmowanych widzów.
W tym samym celu a także do wykorzystania ich do wyprowadzenia nowych ras, pewną ilość owczarków środkowo azjatyckich, kaukazkich i południowo rosyjskich , trzymano i w słynnym kojcu, "Krasnaja Zwiezda ".W 1954 roku Leningradzkiemu Instytutowi Fizjologii im.I.P. Pawłowa, AN ZSRR okazały się potrzebne psy do dokonywania doświadczeń .

Zadecydowano że najlepiej pod względem typu czynności nerwowej nadadzą się AZJATY. POWSTANIE ZORGANIZOWANYCH HODOWLI / według Ajsenberga / W latach 1954- 1956 do leningradzkiego Instytutu Fizjologii im.Pawłowa, sprowadzono z Azji Centralnej pewną ilość owczarków środkowo azjatyckich , w celu dokonywania doświadczeń

Zrozumiałe jest że pod względem rasowości nikt tych psów nie wybierał a i Czabani niechętnie rozstawali się ze swoimi najlepszymi Wołkodawami. ..... Po upływie czasu i w związku z zakończeniem doświadczeń w r.1958, część psów jako zbytecznych przekazano do Centralnej Hodowli – Szkoły Służb Specjalnych i do Hodowli jeszcze paru Przedsiębiorstw.... O stanie systemu nerwowego tych psów po zakończeniu doświadczeń lepiej nie wspominać...... W tym samym 1958 roku, dla potrzeb tej samej Hodowli Służb Specjalnych (CPSzSS) zostało zakupionych i przywiezionych z Tadżykistanu i Uzbekistanu, jeszcze 5 psów, w celu zademonstrowania ich na Wszech- związkowej Wystawie Rolnictwa.
Był to początek zorganizowanej Hodowli tzw Owczarków Środkowo-azjatyckich, której celem było wykorzystanie tych psów do służby wartowniczo –posterunkowej w obiektach wojskowych i obiektach gospodarki narodowej. ZSRR. Stopniowo i w niewielkich ilościach, rozmaite instytucje i pojedyńczy miłośnicy dowozili do Leningradu nowe psy ze środkowoazjatyckich Republik ZSRR i jeśli odpowiadały one wymogom ówczesnego standardu, a szczególną uwagę zwracano wówczas na obecność zgryzu nożycowego , zaczynano wykorzystywać je w Hodowli. Na długi czas, praktycznie do konca lat osiemdziesiątych psy należące do tej populacji stały się podstawą zorganizowanej hodowli w rasie "Owczarek Srodkowo Azjatycki".
Nieco później i na skromniejsze cele rozpoczęła się zorganizowana hodowla i w Moskwie z centrami w Hodowli "Krasnaja Zwiezda" i AZLK.

Uwaga: W pogoni za bardziej okazałym wyglądem, grubszą kością i większymi głowami , w zorganizowanych hodowlach owczarka środkowo azjatyckiego, poza naturalnym obszarem występowania zdarzają się przypadki , krzyżowania , od czasu do czasu , Owczarków Środkowo-azjatyckich z Bernardynami i Nowofunlandami. Za niewątpliwy dowód krzyżowania mieszanego mogą świadczyć takie rzucające się w oczy cechy jak : kształt głowy, oczy rudawej barwy, a także ruch, w którym bardzo sprawne i zwrotne Owczarki środkowo-azjatyckie /szczególnie w ruchu obrotowym/ będąc tego typu mieszańcami okazują się nieruchawe i ślamarne.

Literarura : na podstawie: E.N.Myczko, B.A.Bielienkij " Sredneaziatckaia Ovczarka" Moskwa 1998 Aleksander Łabuński" Sobaki Sriedniej Azji" Dniepropietrowsk, Porogi, 1994, opracowała: Marta J.Majewska & Małgorzata Dustet.