Owczarek środkowoazjatycki - Central Asian Ovtcharka

waldek

Psy pilnujace bydla czy koni musialy byc wysokonozne i szybkie w reakcjach-takie cechy pomagaja zaganiac te zwierzeta.Psy pilnujace owiec powinny byc powolne, krepe -nie moga biegac i ploszyc owiec i to wlasnie te psy szczegolnie musza ochraniac od drapieznikow-wolkodawy.Owce to praktycznie bezbronne zwierzeta-w odroznieniu od ogiera czy byka.Wreszcie ,,dworowe,,stroze domow-te psy odznaczaja sie agresja do ludzi i duza masa i waga -maja byc imponujace .Czesto te psy maja gorsza aparature ruchu-to w wiekszosci psy lancuchowe

MOGUL

Waldek , wszystkie one to prawdziwe AZJATY ?
A jakiego typu w takim razie są te które lubisz , czyli Bajnakowate ?
No i te dworowe , tzn że dawniej też lubili słoniopotamy ?

waldek

Oczywiscie ze to sa Azjaty.Co do ,,dworowych,,psow to zawsze takie byly.Roznica polega na tym ze pierwotnie wzrost azjaty srednio wynosil ok68-70 cm -wiec np 77cm i 65 kg to byl wielki pies.Teraz jest to ponad 90 cm i 100kg. Co do typu Bainaka to byl to Kepek-si,w Turkmenii uzywany do ochrony owiec ale i do walk.

MOGUL

Waldek w takim razie nasuwają mi się dalsze pytania, jeżeli psy "dworowe ' były w tamtych zamierzchłych czasach większe, i agresywniejsze do ludzi a rozwój cywilizacji przynoszący poprawę zywienia i ogólnych warunków bytowania przyczynia się / u ludzi też /do zwiekszenia wzrosu , etc, nie dopuszczasz takiej możliwości że aktualnie większe wzrostem psy to naturalni potomkowie takiej ewolucji , a niekoniecznie domieszki innych ras, chociaż i takie tez się zdarzaja ?

Drugie pytanie dotyczy typu KEPEK, już "onegdaj " mówiliśmy o tym typie, to typ DACHMARDA " Tak ? / byy rozne zdania na temat jego istnienia, nawet takie że wogole nie istniały ? /
Jeżeli wybrales ten typ, jako prawidlowy, czyli najbardziej Ci odpowiadajacy , to dlaczego uwazasz że wszystkie typy / dworowe i zahganiające konie / już takimi inne nie są ?
Piszę to dlatego ze w toku dyskusji takie odnioslam wrażenie , że jedyny prawidłowy typ to niski, muskularny szczuplak o wspaniałym ruchu i agresywny do ludzi ? Z tego co teraz mówimy to wyglada ze "dworowe ' były agresywniajsze a więc czabańskie mniej ? Czyli że mniejsza agresja do ludzi nie wyklucza Azjaty z bycia prawdziwym ?

waldek

Mogul-Dla mnie wszystkie typy azjaty sa rownie cenne i prawdziwe.Uwazam ze powinny stanowic osobne rasy.Wtedy byloby miejsce dla wszystkich ,nie byloby mniej lub bardziej prawdziwych.Przyklad psy Szwajcarii.Rozny wyglad ,rozna praca,rozny charakter -jedno dziedzictwo,cennosc.
Co do typu KEPEK-SI to poprostu typ ktory mi sie najbardziej podoba.
Komus innemu moze podobac sie inny typ.

MOGUL

Tak jest , ja Cię rozumiem, ale ponieważ w naszych rozmowach dajesz za przykład tylko ten jeden typ, / który ci się podoba / a nie zauważasz innych , to zrozumiałam że ich nie ma ? Czy nie widzisz wśród naszych polskich psów tych właśnie INNYCH typów które wymieniłeś ? Przecież muszą być jakieś mniej lub więcej czyste ? Chodzi mi głównie o te zaganiajace konie i te krępe i powolne do zaganiania owiec......

waldek

Moja wypowiedz swiadczy ze widze i wiem o istnieniu innych typow azjatow.Nawet podaje linki na materialy o tym swiadczace.

MOGUL

Ja wiem że Ty wiesz ale ja nie wiem które , a jeżeli ktos jeszcze inny wie a będzie tak miły mi podać np. link na " zaganiacza koni " to bede wdzięczna.......

karanuker

Zaganiacz krów i koni. Wink

Polował (zagryzł borsuka, doganiał zające), idealnie ochraniał posesji i nie bał się ugryźć człowieka, tj. gdyby zaszła potrzeba poszedłby na człowieka bez oporów.
Dla mnie to był najbardziej wszechstronny pies jakiego w życiu znałam.

MOGUL

Waldek a czy to może być TYP do zaganiania bydła i koni ?
[link widoczny dla zalogowanych]

MOGUL

LUIZA, a jakie dziecko po dajkashu uważasz za najlepsze eksterierowo a jakie z charakteru ?

waldek

Mogul - im dalej na wsch-pln od Turkmenii tym azjaty stawaly sie lzejsze.opis tego procesu mozna znalezc w ksiazce,,Otczestwiennye porody sluzebnych sabak ,,na str18-21. Fotografie prymitywnego kazachskiego azjaty mozna zobaczyc w,,Psie,,nr3/275/z 1999roku na str22. Opis ow.kirgizkiego jest w ASKA 2002/1 w artykule,,Wolkodawy Kipgizii,, Pies na twoim zdjeciu to typowy kepek-si lub bliski jego krewny ,,nuratiniec,,

MOGUL

Waldek niestety nie mam dostępu do tych publikacji , chlip, chlip. chlip.
A wiesz co to za pies ze zdjęcia ? To Czarny Tohmet - ojciec ARAPA a dziadek ZAHARA od Marty..... właśnie właśnie, Kepek, dlatego mi się spodobał nie wiedząc że tak się nazywają wyczuwam je na kilometr.......,
NIECH ŻYJE KEPEK DACHMARDA !!!!

Justyna

Waldek jakiś czas ten wkleił na forum ten artykuł (po rosyjsku).
Przetłumaczyłam pierwszy fragment, ale bardzo proszę Waldka o ewentualne poprawki, jeśli coś „nie tak zrozumiałam”. Z góry bardzo dziękuję.
Drugą część postaram się też przetłumaczyć, ale tam trochę więcej „anatomii psa”, a z tym słownictwem to u mnie nie najlepiej…

ARTYKUŁ 14

OWCZARKI ŚREDNIEJ AZJI
[link widoczny dla zalogowanych]

Autor artykułu: A.G. Łabuński, W.L.Karpaczewskij, „Co wiemy o rasach?” (wydanie 1)

FRAGMENT

Rzadkie i sprzeczne publikacje o rasie owczarek środkowoazjatycki spowodowały, chęć podzielenia się obserwacjami psów, które udało się zobaczyć w Azji Środkowej i doświadczeniem w pracy z ta rasą w Charkowskim regionalnym klubie psów użytkowych.

W ciągu piętnastu lat grupa moich kolegów z klubu spędzała swoje urlopy w głębinach Azji Środkowej, aby zobaczyć psy w ich naturalnych warunkach, zebrać ich pomiary, otrzymać informacje od ludzi, którzy są bezpośrednio z tymi psami związani, czyli z tymi, którzy używają ich do pracy: z czabanami pasącymi wielkie stada owiec. Przebadane zostało około 2/3 terytorium Tadżykistanu i część okręgów Turkmenii i Uzbekistanu.

W naszej pracy wielką pomoc okazywali nam miejscowi koledzy – członkowie miejscowych klubów psów użytkowych. Na przykład w Tadżykistanie bardzo pomocny był Witalij Andrejewicz Klejn – sędzia –ekspert, doświadczony specjalista – kynolog i cudowny człowiek, który towarzyszył nam w kołchozach, sowchozach i w podróżach po dalekich okręgach rejonu.

Jako takiej nazwy „owczarek środkowoazjatycki” miejscowi mieszkańcy nie znają. Pasterskie i stróżujące psy- Aborygeny nazywają psami czabańskimi. I te psy są różne. Różne geograficzne i klimatyczne warunki, warunki życia i wykorzystania spełniły znaczną rolę w formowaniu różnych typów psów.
Wcześniej, jak powiadają staruszkowie w odosobnionych górskich „kiszłakach” Pamiru było trochę potężnych psów, które rano wyprowadzały stada owiec na pastwiska i wracało z powrotem. Psy te przeważnie leżały cały dzień, a wieczorem znowu szły do stad owiec i przeprowadzały je w pobliżu niebezpiecznych miejsc, w których można było spotkać wilki lub nawet niedźwiedzie.
W ciągu dnia z czabanami pasły owce psy drobniejsze, ale ruchliwe, także zdolne dać odpór drapieżnikom.
Taki podział owczarków środkowoazjatyckich utrzymywał się w górach Pamiru przez wieki.
Stada owiec przenosiły się jesienią na zimowe stanowiska, a wiosną – na pastwiska letnie. Te 300-400 kilometrowe przejścia zajmowały prawie dwa miesiące. Tu czabanom potrzebne były wytrzymałe, silne i odważne, ale niezbyt duże psy.

Jeszcze jedna grupa psów – karawanowe. Do nich wybierano najbardziej wytrzymałe, dobrze poddające się tresurze, pojętne zwierzęta. Niektóre z tych psów, nocną porą wydawały w trakcie marszu dźwięk, łączący w sobie ryk i wycie.
Każde zwierzę, słysząc takie dźwięki schodziło z drogi karawany. Takie psy nazywano „jełtoj”.

Czabani starają się trzymać u siebie stosunkowo niewysokie, lekkie, ruchliwe psy, wyróżniające się dobrymi cechami użytkowymi.
Pogłowie owczarków w Tadżykistanie, Turkmenii i w Uzbekistanie jest bardzo zróżnicowane. Na równi z bardzo typowymi/rasowymi psami spotyka się tez inne, bardzo się od nich różniące.
Tak na przykład w „kiszłakach” Tadżykistanu (obwód Kulaski, sowchoz „Radziecki”) występowały jasnożółte psy, podobne do dogów, ale z kopiowanymi uszami i ogonami.
W Bieszkienckiej dolinie spotkać można było psy bardzo podobne do rotweltterów – podrostków, tylko z szarym, zamiast rudego podpalaniem. W okręgu Duszanbe trafiały się psy bardzo podobne do owczarka kaukaskiego.
To był interesujący moment. Kiedy w gości do A.G.Łabuńskiego przyjechał znajomy z tadżyckiego kołchozu i zobaczył owczarka kaukaskiego powiedział : „Nasz pies”. To mówi o bliskim pokrewieństwie, pochodzeniu kaukaskich i środkowoazjatyckich owczarków.[/list]

Justyna

Pozostała część artykułu. Jeśli popełniłam jakieś błędy w słownictwie (szczególnie anatomia) przepraszam i bardzo proszę o poprawki..

OWCZARKI ŚREDNIEJ AZJI
[link widoczny dla zalogowanych]
Autor artykułu: A.G. Łabuński, W.L.Karpaczewskij, „Co wiemy o rasach?” (wydanie 1)
FRAGMENT – (cz-2)

Kilka słów o różnej budowie ciała, eksterierze u tych psów. Spotyka się psy z mocną, dużą głową, a także psy z niedużymi głowami. Kufy wyraźnie mniejsze od połowy długości głowy i takie, które długością zbliżają się do długości części czaszkowej. Przejście kufa- czaszka ostro zaznaczona jak i mało dostrzegalne.
Są głowy szerokie w części czaszkowej, z maleńkimi, nisko osadzonymi uszami i wyraźnie wąską kufą. A są kufy ze względu na szerokość prawie nieustępujące części czaszkowej i głowa przypomina w swojej formie cegłę.
Oczy często piwnego/brązowego koloru, żółtawe i z zielonym odcieniem. Bardzo ciemnych (czarnych) oczu u psów praktycznie nie spotkaliśmy. Format od kwadratowego do trochę rozciągniętego. U wszystkich psów proste ustawienie kończyn. Psy z wąskimi i szerokimi klatkami piersiowymi, z spłaszczonymi lub zaokrąglonymi żebrami. Obwód nadgarstka/łapy u psów od 12 do 15 centymetrów.

To taka ogólna charakterystyka współczesnych owczarków środkowoazjatyckich w miejscach, gdzie przez wiele setek lat były hodowane i wykorzystywane. Jednak rasa ma swoje różnice w każdej środkowoazjatyckiej republice.

W Turkmeni badaliśmy rejony Aszchabadzki, Maryjskij, Czardżuskij. Według źródeł pisanych, turkmeńskie owczarki środkowoazjatyckie są bardziej w jednym typie, czystej krwi.
Niestety to zdanie jest błędne, są psami różnego typu. Na przykład do rejonu Aszchabadu przywodzi się psy z różnych okręgów, nie tylko z Turkmenii, ale też z Uzbekistanu. Spotyka się długowłose, krótkowłose i z pośrednią długością sierści, wysokiego i średniego wzrostu. Spotkaliśmy pewnego razu psa – samca, przywiezionego z gór, bardzo przypominającego Nowofundlanda.

W Marijskim obwodzie owczarki środkowoazjatyckie są bardziej jednorodne, ale nie można powiedzieć, że są jednego typu. Tak na przykład, zagłębiliśmy się w pustynię Kara-Kum na 200 kilometrów od Aszchabadu, odwiedzili kołchozy Jadł Bajram-Alijskiego okręgu, Ak-Ałtyn Tachta-Bazarskiego okręgu, i także inne mało odwiedzane i trudnodostępne rejony.
Ustaliliśmy, że tu na równi z wysokonogimi, wyrośniętymi psami, z głęboką i płaską klatką piersiową, spotykane są często psy średniego wzrostu, o bardziej rozbudowanej klatce piersiowej i grubszej kości, z niedużymi głowami, długowłose i krótkowłose. Obwód nadgarstka/łapy psów-samców w większości wypadków wynosiło 12 centymetrów, a wysokość w kłębie 66-70 centymetrów.

W okręgach Chodżambasskim, Dostłukskim i Kierkinskim, Czardżouskiego obwodu, gdzie owczarstwo jest najbardziej rozwinięte, owczarki środkowoazjatyckie występują w bardzo wielu typach. Patrząc na pojedyncze egzemplarze, masz wrażenie, ze dotykasz dawnej historii tego kraju. Wiele psów jest podobnych do owczarków kaukaskich.

Ogólna sytuacja owczarka środkowoazjatyckiego zatrważa. Analiza porównawcza pogłowia owczarków, które były przy stadach owiec trzydzieści lat temu, z współczesnym pogłowiem przedstawia smutny obraz: znaczne pogorszenie jakości pogłowia, zmniejszenie ich liczebności.

Obecnie jako czabani pracują przypadkowi ludzie, przede wszystkim przyjezdni z innych regionów, mający na celu tylko dobrze zarobić. Ilość tradycyjnych, rodowych, z wielopokoleniowymi tradycjami grup czabanów, z każdym rokiem jest mniejsza i mniejsza.
Dodatkowo w rejonach pastwisk ilość wilków i innych drapieżników znacznie się zmniejszyła i zmalała potrzeba posiadania silnych i obronnych owczarków przy stadach owiec.
Tak na przykład w okręgu Bachardok (100 kilometrów od Aszchabadu) czabani nie posiadają „przyotarnych” owczarków. Mają tylko psy do polowań na zające, tak zwane tazy. Nierzadko miejscowi mieszkańcy nam mówili, iż im tego rodzaju stróżujące owczarki nie są potrzebne.

Rozpowszechnione jest tutaj uprzedzenie, co do psów, jako zwierząt nieczystych, dotknięcie, których „znieważa” człowieka. Równolegle z takimi wyobrażeniami istnieje niekontrolowany odstrzał psów. Niszczenie agresywnych, jak i tych, które odłączyły się od stad owiec.

Niemało błędów popełniają właściciele i hodowcy z klubów psów użytkowych. Nie orientując się w specyfice tej rasy, chcąc ulepszyć grubość kości owczarków środkowoazjatyckich, nielegalnie kryją je moskiewskim stróżującym czy nawet syberianami.

Przyszedł czas, aby zorganizować naukowe centrum przemyślanej hodowli owczarków środkowoazjatyckich. Naszym zdaniem, może on powstać w Aszchabadzie i przylegającym rejonie. Jest tu dobry materiał hodowlany i co ważne wielu miłośników rasy.

Pora także przeglądnąć standard rasy, wnieść do niego istotne zmiany, jako że obecny standard nie bierze pod uwagę specyfiki owczarka środkowoazjatyckiego. Na przykład w standardzie wskazany jest typ konstrukcji tej rasy – gruby/potężny. U współczesnych owczarków budowa jest mocna lub potężna – mocna. Brakuje w standardzie indeksu kościstości.